VRIJSTAAT 1854

“ORANJE”

Die kleur oranje kom prominent na vore in die vroeë geskiedenis van Suid-Afrika.

Die Huis van Oranje-Nassau het sedert die Middeleeue nie net ‘n merkwaardige rol gespeel in die politieke geskiedenis van Europa nie, maar ook in dié van die wêreld op daardie stadium.

Die “Oranje” is vanaf die “Prinsdom van Oranje”, gevestig rondom die stad ‘Orange’ in die suid-oostelike deel van Frankryk. “Willem met die Horing”, die (moontlike) voorsaat van die Nederlandse koningshuis, het in 844 dié prinsdom ontvang en is hy deur die Pous tot heilige verklaar. Hy was ook ‘n neef van die bekende Heilige Romeinse Keiser, Charlemagne.

Die ‘Prinsevlag’ waarop die huidige Nederlandse -en voormalige Suid-Afrikaanse vlag gebasseer is, is in gebruik geneem tydens die rebellie teen Spaanse oorheersing, die daaropvolgende ’80 Jaar Oorlog’ en die uiteindelik die nuut gevormde Nederlandse staat. Die vlag se strepe was as volg: Oranje streep vir Prins Willem van Oranje, die Wit streep om vryheid uit te beeld, en die Blou streep verteenwoordig die Huis van Nassau. Dié vlag is ook deur die VOC gebruik op hul skepe en nedersettings.

Interessant is ook dat die Prinsevlag as inspirasie gedien het vir die amptelike vlae van die huidige Stad van New York (eers Nieuw-Amsterdam) siende dat dit ontwikkel het uit die koloniale provinsie ‘Nieuw-Nederland’, van die Sewe Verenigde Nederlande in die 17e eeu.

[read]

“DIE HORING”

Die jaghoring wat pryk op die Huis van Oranje se wapenskil is afkomstig van ‘Willem met de Hoorn’ – die bynaam is gebasseer op ‘n gedig in die 12e eeu wat deur hom geïnspireer is, wat verwys na die insident toe ‘n deel van sy neus tydens die beleg van Rome afgekap is, en hy “Guillaume au Court-nez” (Willem die Kort-Neus) genoem is.

Die horing is gebasseer op “Guillaume au Cornet” (wat soortgelyk klink aan die Kort-neus-aanmerking), maar dui op “Willem met die Horing”.

“DIE RIVIER”

Kol. Gordon, ‘n VOC offisier van Skotse herkoms (waarna Gordonsbaai vernoem is), het tydens ‘n ekspidisie vanaf die Kaap na die binneland die Groote Rivier besoek, maar het by sy terugkeer na die Kaap dit nie aan die Goewerneur van Plettenberg genoem nie, siende dat hy geweet het dat Van Plettenberg die rivier na homself sou wou vernoem. Sodoende het Gordon die Goewerneur na die hedendaagse Plettenbergbaai geneem, en vandaar die naam van die gesogte vakansiedorp!

Gordon en daarna, met die wete dat Van Plettenberg nie sou kapsie maak nie, die Groote Rivier herdoop tot die ‘Oranje Rivier’, ter ere van die Nerderlandse Koningshuis en spesifiek, Willem V van Oranje.

Die gebied noord van die rivier sou genoem word Oranje-Vrystaat, en het die wapenskild van die republiek ook die jaghoring bevat wat 700 jaar vroeër met ‘Willem met die Horing’ geassosieer was.